بررسی هاردهای ریفر و تقلبی بنفش وسترن دیجیتال WD

آپدیت اسفند 1402: مثل اینکه این مبحث خیلی عمیق تر از این حرفاست و به قول انگلیسی زبان ها Down the rabbit hole. ابتدا مطلب رو بخونید و در انتها آپدیت اضافه شده.

آپدیت دی 1403: در آخر مطلب سندهای بیشتری اضافه کردم. تو این مدت کسی هارد میخواست بخره بهش تمام این توضیحات رو دادم ولی در نهایت کار خودشون رو کردن و هارد تقلبی خریدن و با تمام این حرف ها باورشون نشد که اینا دست دوم و سبز هستن. جالب اینجاست که اونها ازم سوال پرسیدن نه اینکه من برم سمتشون. بیشتر از سرنخ هم اینجا اطلاعات دادم. بقیه اش با خودتون و این پست دیگه آپدیت نمیشه.

هاردهای سری بنفش شرکت وسترن دیجیتال که مخصوص دستگاه های ذخیره کننده ویدیو مثل DVR و NVR هستند توی ایران بسیار پرفروش اند و همین باعث شده جنس تقلبی هم توی این بازار زیاد باشه.

خیلی وقت بود که میخواستم درباره این موضوع بنویسم ولی اطلاعاتم کامل نبود. اما موضوع اصلی این پست چیه. اگر در حال حاضر دنبال هارد برای DVR و یا NVR بگردید بیشتر اوقات به برند WD سری بنفش برمیخورید که مثل شکل بالا هست و در انواع ظرفیت ها هم موجوده.

مشکل از اینجا شروع میشه که همین الان اگه دنبال این هارد با ظرفیت یک ترابایت باشید از 1 میلیون تومن تا 3 میلیون تومن قیمت توی اینترنت هست. اما چرا اینقدر این اختلاف زیاده؟ من یک زمانی تحقیقی کردم راجب این موضوع و بهم گفتن این قیمت های ارزون هاردهای ریفر هستن. ریفر یا Refurbish به طور خلاصه یعنی در کارخونه تعمیر شدن. وقتی یه هارد یه مشکلی پیدا میکنه یا حتی توی خود خط تولید کنترل کیفیت اونو تایید نمیکنه هارد رو توی خود کارخونه تعمیر میکنن و دوباره به فروش می رسونن. این به خودی خود مشکلی نداره چون هارد تعمیری از استانداردهای کارخونه عبور کرده و سالمه. البته کلمه Refurbish روی برچسب محصول ذکر شده. حتی بین 6 ماه تا 3 سال هم گارانتی دارن. توجه کنید که هارد های نو و بدون مشکل، 3 سال گارانتی دارن! توی Reddit خوندم که اونایی که مثلا فقط مشکل برد یا مشکل Firmware دارن رو 3 سال گارانتی می کنن.

تا اینجا مشکلی نیست. در کارخونه تعمیر شده (اساسی یا نرم افزاری) و کارخونه هم تست کرده و ضمانت داده و روی برچسب این موضوع رو قید کرده. اما مشکل از اینجا شروع میشه که وسترن دیجیتال تو ایران نمایندگی نداره و عموما شرکت های واسط خودشون هاردها رو گارانتی میکنن. در ضمن، حتی هارد های ارزون توی ایران کلمه Refurbished روشون قید نشده.

موضوع اول مثلا 6 7 سال پیش جدی نبود شرکت های گارانتی قدیمی و معتبر مثل آواژنگ، سازگار و یا جدیدشون حامی، این هاردها رو با دو سه سال گارانتی میدادن و خراب هم میشد یدونه دیگه جاش میگرفتی.

اما امروزه موضوع اول و دوم به هم گره خورده. بذارید توضیح بدم. توی آی سی های حافظه روی برد هارد یکسری اطلاعات هارد ذخیره میشه و مهمترین اطلاعات برای ما، تعداد زمانی که هارد روشن شده و تعداد ساعتی که هارد روشن بوده، هست. عکس زیر از برنامه HDD Sentinel هست.

تو این برنامه نشون میده که مثلا هارد من 137 روز و 20 ساعت کلا روشن بوده و 1908 بار هم تو این مدت روشن و خاموش شده. میگن هاردها به طور متوسط حدود 40هزار ساعت عمر میکنن. البته بیشتر هم داره ولی ما داریم به طور متوسط میگیم. در نتیجه هارد من حدود 3300 ساعت کارکرده و حالاحالا ها راه داره تا خراب بشه.

یک دستگاهی هست به نام PC3000 که کارش بازیابی و تعمیر هارد هست و حدود 14000 یورو قیمت داره. تو ایران افراد معدودی این دستگاه رو دارن. یکی از کارهایی که با این دستگاه میشه انجام داد تغییر همین اعداده. یعنی تغییر هارد 3000 ساعت کار به 10 ساعت کار. یعنی میگن هارد “در حد نو” هست و فقط پکش باز شده و این حرفا.

تا چندوقت پیش فکر میکردم که فقط و فقط با این دستگاه میشه اعداد رو تغییر داد اما مثل اینکه با یه برنامه ویندوزی ساده هم روی لپ تاپ میشه این اطلاعات رو تغییر داد. من هنوز نفهمیدم اسم برنامه چیه ولی اگه کسی میدونه بهم بگه. مثل اینکه با برنامه HDD Sentinel هم این مقادیر قابل تغییر هست با برنامه WDR هم میشه ولی ابزار اصلی همون PC3000 هست و کسایی که این دستگاه رو ندارن یا بلد نیستن استفاده کنن یا براشون نمیصرفه، میدن به شخصی که براشون این کار رو انجام بده. در حال حاضر اسفند 1402 قیمت این کار برای هر هارد 3 هزار تومنه. در ضمن توی PC3000 نشون میده که قبلا این اطلاعات تغییر کردن یا نه.

جمع بندی تمام حرف های بالا اینه که یکسری از شرکت ها هاردهای دست دوم رو با کم کردن عدد کارش و احتمالا با استفاده از پیش بینی برنامه HDD Sentinel میان گارانتی میکنن. یعنی مثلا برنامه میگه این هارد 3000 ساعت روشن بوده و احتمالا 3 سال و 5 ماه دیگه عمر میکنه در نتیحه شرکت میاد و هارد رو صفر و 3 سال گارانتی میکنه. در نتیجه شما الان هاردهای دست دومی رو می بینید که به عنوان نو میفروشن با گارانتی پلاس، پارس، آویستا، سالار و… که اصلا معلوم نیست شرکت کجاست و شاید دو روز دیگه جمع کنه و با یه اسم دیگه بیاد.

اینا اتفاقای خوبی بود که ممکنه رخ بده اتفاقای دیگه مثل عوض کردن لیبل یا فروش هارد تعمیر شده به عنوان نو هم جزو اتفاقای دیگست.

اما راه حل: دو تا راه حل دارید اول اینکه هاردهای توشیبا مخصوص DVR و NVR هستن به نام S300 قیمتشون کمتره و تقلبیشون تو بازار کمتره، میتونید از اونا استفاده کنید. اما اگر خیلی حساس هستید طبق گزارش Backblaze که درباره خرابی هاردهاش توی دیتاسنترش میذاره، وسترن دیجیتال خرابی هاش کمتره.

یک چیزی هست به نام گارانتی اصلی. گارانتی اصلی یعنی شرکت های قدیمی گارانتی مثل اونایی که بالاتر گفتم، “احتمال میدیم که باتوجه به شهرتشون از این کارا نکنن” و بریم هارد با گارانتی اون شرکت ها رو بخریم.

آپدیت اسفند 1402: مثل اینکه هاردهای توشیبا هم تقلبیه. وضعیت از این قراره که یک شرکتی که هنوز اسمش رو پیدا نکردم به اسم الااتصال و PS از مالزی یا تایلند میره به تعداد خیلی زیادی هارد ریفر و دست دوم میاره و حداقل خرید از شرکت هم یک میلیارد تومنه. یه عده مغازه دار با هم جمع میشن و این هاردها رو میخرن و خودشون گارانتی میکنن. حتی شرکت های گارانتی اصلی هم از این شرکت مجهول خرید میکنن و بعد با همین روش اقدام به فروش میکنن. در نتیجه از هر راهی برید به شما جنس دست دوم میرسه. حالا میگن از روی کاور هارد میشه فهمید که هارد اصلیه یا نه.

آپدیت دی 1403: عکسای زیر مال هارد اصلی دست دومی هست که توی Ebay گذاشته شده. به شکل کاور هارد دقت کنید.

اینم عکسهای 1 ترابایت و 2 ترابایت سیگیت به اون قسمت فرورفتگی که طراحی سیگیت هست دقت کنید:

حالا عکسای زیر هاردهایی هست که توی فروشگاه ها فروخته میشن، خوداون نگاه کنید ببنید کدوم سیگیت بوده و کدوم سبز.

اگه دقت کنید میبیند که هرکدوم از قاب هاردها شکل متفاوتی دارن. دقیقا نمیدونم کدوم اصلیه و کدوم تقلبی. ولی چندتا چیز مشخصه. اونایی که شماره سریال ندارن قطعا فیکن. اونایی هم که دارن لزوما اصل نیستن چون ممکنه از یه هارد اصلی کپی شده باشن. نکته مهم بعدی، هارد یک سوراخی داره که باعث میشه داخل هارد هوا جریان داشته باشه البته داخل هارد هم فیلتر هوا داره؛ به نوعی میگن هارد نفس میکشه. اگه دقت کنید روی برچسب هارد هم نوشته Do Not Cover any Holes. یا سوراخ ها رو نپوشونید. توی عکس بالایی ها توی دوتا هارد برچسب هاشون سوراخ رو پوشومدن و قطعا تقلبی اند. در ضمن تمام هاردهای بالا بخاطر شکل کاور هارد که مال سیگیت هست، تقلبی اند.

آپدیت پاییز 1403:

خب، هنوز و باقدرت فروش اون هاردها ادامه داره و کسی نیست جلوشو بگیره. حتی جدیدا شنیدم که هاردهای سبز رو قرمز می‌کنن. تمامی هاردهای زیر، استوک ولی اصل هستن. هاردهای وسترن دیجیتال کاور یا پلیت روی هارد، یکجور لوزی شش ضلعی هست که در تمامی عکس های پایین مشخصه. هاردهای سیگیت، بالای کاورشون شکل گرد داره. این موضوع فقط نشون میده که هارد مال چه شرکتیه و اگه مثلا روی سیگیت برچسب بنفش خورده قطعا تقلبیه. صفر کردن کارکردن هارد رو هم که گفته بودم. هاردهای ظرفیت بالا هم همین روال پابرجاست. در ضمن تمامی گارانتی های زیر هیچکدوم آدرس و شماره تلفن ندارن. حتی با PC3000 ظرفیت هارد رو هم تغییر میدن و 1ترابایت رو 2 ترابایت میکنن. توی DVR و NVR نشون میده که 2 ترابایته ولی به اندازه 1 ترابایت ذخیره میکنه و مثلا نشون میده که 7 روز ضبط کرده. عموم مردم هم نمیفهمن و فکر میکنن که مثلا 4 تا دوربین دو مگ، با هارد 2 ترابایت یک هفته ذخیره میکنه. سالها قبل فلش هایی از بانه اومدن که 256 گیگ فضا داشتن. توی کامپیوتر میزدی 256 گیگ رو نشون میداد و میتونستی 256 گیگ اطلاعات بریزی ولی وقتی فلش رو میکندی و دوباره میزدی فقط 2 گیگ اطلاعات رو نشون میداد.