تبدیل لوکس به لومن و مفهوم وات بر لومن

روی جعبه های لامپ همیشه یه عددی به نام لومن وجود داره که نوشن میده هر لامپ چقدر روشنایی تولید میکنه. هرچه لامپ برق کمتری مصرف کنه و نور بیشتری بده لامپ بهتریه. لامپ های LED در مقایسه به لامپ های رشته ای قدیمی جایگاه بالاتری دارن چون با توان کمتر نور بیشتری تولید می کنن. حالا در مقایسه خود لامپ های LED باهم دیگه، توی توان یکسان اونی که بیشتر نور تولید میکنه لامپ بهتریه.

حالا برای اندازه گیری لومن ما نیاز به دستگاهی به نام کره نور داریم که خود کره و تجهیزاتش اندازه دوتا یخچال ساید هستن و فوق العاده گرونن. در کنار اندازه گیری لومن نیاز به یک وات متر داریم تا توان لامپ رو اندازه بگیریم. تقسیم این دو عدد به ما نتیجه ای میده که به اسم لومن بر وات شناخته میشه. یعنی هر واتی که این لامپ مصرف میکنه چقدر نور میده. با کمک این کمیت میشه یه لامپ 20 واتی از یک برند رو با یک لامپ 10 واتی از یک برند دیگه مقایسه کرد پون ما میدونیم هر وات هرکدوم از شرکت ها چقدر روشنایی میده. (البته این موضوع تقریبا جایی مصدا داره که ساختار لامپ 10 وات و 20 وات هرشرکت یکی باشن)

دو واحد مختلف لوکس و لومن وجود داره که برای اندازه‌گیری نور استفاده میشه. اندازه‌گیری نور حرف اشتباهیه چون لوکس و لومن کاملا با هم فرق دارن.

تعریف لوکس از ویکیپدیا:

لوکس (به لاتین: lux) (نماد: lx) یکای روشنایی یا شار نوری بر واحد سطح، در دستگاه بین‌المللی یکاها است. هر لوکس معادل یک لومن بر متر مربع است.

تعریف لومن از ویکیپدیا:

لومِن (به انگلیسی: Lumen)، واحد شار نوری است. شار نوری، مقدار نوری است که از یک چشمه نور در واحد زمان پخش می‌شود. لومن، شدت نور یک کاندلا است که به سطحی از یک کره فرضی، که چشمه نور در مرکز آن است، و محدود به زاویهٔ فضایی یک استرادیان می‌شود، می‌تابد.

این دو تعریف نشون میدن که واقعا این دوتا واحد باهم متفاوت‌اند؛ اما در آخر تعریف لوکس نوشته که لوکس و لومن میتونن برابر باشن اگه تمام نور منبع یا لامپ رو بندازیم روی یک مربع در ابعاد یک متر.

اگه انگلیسیتون خوبه و فیلرشکنتون روشنه ویدیو زیر رو ببنید تا ادامه ماجرا رو متوجه بشید اما اگر سختتونه! ادامه رو بخونید:

امکان انداختن نور لامپ به صورت کامل و دقیق بدون هدررفت یا بازتاب دوباره، روی یک مربع امکان پذیر نیست در نتیجه به همین دلیل هست که ما «کره»ی نور داریم. اگر لامپ رو داخل کره بذاریم و مساحت کره برابر با یک متر مربع باشه در نتیجه هرجای سطح کره که لوکس مترمون رو بذاریم عدد لوکس برابر لومن هست.

طبق فرمول مساحت کره که برابر هست با: S=4(Pi)r^2 اگر S رو یک بذاریم، شعاع بدست اومده برابر میشه با 28.20 سانتی متر. یعنی اگر ما لوکس متر رو در فاصله 28.2 سانتی متری از منبع نور بذاریم لوکس بدست اومده برابره با لومن!

البته این روش اصلا دقیق نیست و مثل اینکه فقط روی کاغذ جواب میده. چون عوامل زیادی هستن که آزمایش رو خراب میکنن مثلا محیط باید کاملا تاریک باشه تا هیچ نور مزاحم دیگه ای روی تست اثر نذاره. یا محیط اطراف باید کاملا سیاه باشن تا نور از جایی بازتاب نشه. یا مثلا توی کامنت های همون ویدیو نگاه کنید و بعضی افراد راه هایی ارائه دادن که این اندازه گیری دقیق بشه. البته دو روش لوله و ساخت کره هست که روش لوله آسون تر و راحت تره و مثل اینکه عموما فقط خطای مثبت داره.